مخلوقاتی قبل از حضرت آدم علیه السلام بوده اند که خداوند ملائکه را فرستاد و آنها را از بین بردند و ابلیس را به عنوان اسیر با خود بردند، و به نصّ قرآن ابلیس از ملائکه نبود، بلکه از جنّ بود. خداوند متعال می فرماید:

"فسجدوا الا ابلیس کان من الجنّ ففسق عن امر ربه." (کهف:50)

-پس همه ملائکه سجده نمودند، بجز ابلیس که جنّیان بود و از فرمان پروردگارشسر پیچی نمود.

شیطان به معنای «شریر» معنای عامّی دارد، ولی ابلیس اسم خاصّ برای فرد معهود است که اعوان و انصار نیز دارد، خداوند متعال می فرماید:

"انه یراکم هو و قبیله من حیث لا ترونهم." (اعراف:27)

-قطعا او و قبیله اش شما را از آنجا که آنها را نمی بینید، می بینند.

و در اخبار «رجعت»[1] آمده است: بعد از اینکه امام زمان (عج) عالم را پر از عدل و داد نمود، حضرت امام حسین علیه السلام با لشگریان و اصحاب و یارانش، و نیز یزید و لشگریان او رجعت می کنند و با هم می جنگند و امام حسین علیه السلام و اهل بیت و اصحابش بر آنها غالب و پیروز می شوند، و سید الشهداء علیه السلام مدتی در زمان امام زمان (عج) می ماند، بعد اما زمان (عج) از دنیا می روند و حضرت امام حسین علیه السلام او را تجهیز، غسل و کفن نموده و بر او نماز می خواند و آن حضرت را به خاک می سپارد، بعد از امام حسین علیه السلام نیز حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام رجعت می نمایند و همراه با لشگریانش با لشگر ابلیس می جنگند و بر ابلیس پیروز می شوند. چون می خواهند او را به قتل برسانند، ابلیس می گوید:

«انی من المنظرین الی یوم الوقت المعلوم و لما یکن.»

-من از مهلت داده شدگان تا روز و وقت مشخّص هستم، و هنوز آن زمان فرا نرسیده است.

در ادامه روایت آمده است:

«فیخلی عنه ویاتی [بعده] رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم و یرید قتله بآلة «حربة» فیهرب من بین یدیه الی بیت المقدس، فیصل الیه النبی صلی الله علیه و آله و سلم فیذبحه علی صخرة بیت المقدس.»[2]

-لذا امیرالمؤمنین علیه السلام او را رها می کند، و بعد از او رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می آید و می خواهد که وی را با ابزار جنگی بکشد، ولی از دست آن حضرت فرار می کند و به بیت المقدس می رود، سپس پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به او می رسد و بر روی«صخره بیت المقدس»او را سر می برد.

سوال 183 صفحه 83 در محضر علامه طباطبایی

 سلام علیکم،اولین هدف درهرکاری از جمله ازدواج تقرب به خداست ولذا حضرت علی ع فرمودند: زهرا سلام الله عليها بهترین کمک برای اطاعت از خداست.2-انجام آنچه محبوب خداست زیراپیامبرص فرمودند: بنائى در اسلام پايه گذارى ‏نشده كه نزد خدا محبوبتر از ازدواج باشد(كتاب سليم بن قيس الهلالي، 2جلد). 3- رسيدن به آرامش4- بقای نسل5- حفظ عفت

سلام علیکم زمان امام صادق(ع)مصادف باانتقال حکومت امویان به عباسيان بود درآن دوران اقدام مهمي بر ضد شيعيان صورت نگرفت چرا كه عباسيان تازه به قدرت رسيده بودند و احساس نياز به علويان و سعي در تثبيت خلافت، مانع ازاقدام جدي حكومت‌ عليه شيعيان و در رأس آن‌ها امام صادق (ع)مي‌شد و لذا حضرت بهترین بهره را در راستای نشر معارف بردند. اما دوران امام کاظم(ع)برابر با حکومت دومين خليفه عباسيبودیعنیمنصور دوانيقي که علويان را رقيب جدي خودمي‌دانست و آنها را دشمنان اصلي دستگاه خلافت قلمداد و سعي در كنارزدن آن‌ها از ميدان داشت حتی منصوردوانقی به دنبال جانشین امام صادق(ع) می گشت تا بلا فاصله او را شهید نماید لذا امام کاظم(ع) تا مدتی امامت خود را آشکار نمی کردندکه این موضوع از خفقان بسیار شدید در دوران امامت امام موسی (ع)حکایت دارد و بالاخره حبسهای طولانی حضرت که حدود پانزده سال نقل شده است از عوامل مهم فاصله افتادن بین حضرت وشاگردان ایشان می باشد.

سلام. مراد از قبر در بعضي روايات اين گودال خاكي كه بدن ميت در آن جا مي گيرد، نيست بلكه مرادعالم برزخ است که جايگاه استقرار روح انسان است و عالم برزخ با مرگ آغاز می شود حال که قبر رابه معني عالم برزخ گرفتيم و شب آنجا را هم، مخصوص به وضع آنجا دانستيم در نتیجه لازم نيست تا حتماً ميت دفن شود آنگاه مراسم شب اول قبر برزخ صورت پذيرد. لذا شب اول قبر تنها براي كساني نيست كه دفن مي شوند حتي كساني هم كه بدنشان دفن نمي شود شب اول قبر و سؤال قبر دارند. 

سلام علیکم با نگاهی منصفانه به مجموعۀ تعالیم اسلام به راحتی می توان پی برد که نه تنها اسلام دین خشونت نیست بلکه سراسر رحمت و عطوفت است مانند:1-توصیه به نیکی واحترام به والدین2-رعایت حقوق همسایه تا جائیکه می فرماید ايمان نياورده كسی كه شب سير بخوابد و همسايه اش گرسنه باشد3-احترام به سایرادیان آسمانی4-دستورپرهیزازآزار جانوران5- حتی درمورد حفظ ونگهداری درختان توصیه شده است6-دستوربه مراعات اسیران جنگی7- دستورعفو وگذشت نسبت به کسی که حقوق انسان رارعایت نکرده است.

درآداب غذاخوردن،روایات زیادی مبنی برشستن دست قبل وبعدازغذا واردشده است که آثارفراوانی برآن مترتب میشود.ولی روایتی باموضوع شستن دست باآب سرد و یا گرم یافت نشد.

سلام علیکم امام صادق(ع) فرمودند: ارواح مومنان در برزخ با هم ملاقات و دیدار می‌کنند. و در آیه 23 سوره رعد،قرآن صریحاً بیان می کند که در جمع بهشتیان، پدران و همسران و فرزندان آنها کهصالح بوده‏اند وارد مى‏شوند. از این حدیث و آیه استفاده می شود که زن و شوهر درصورت مومن بودن می توانند در کنار هم باشند

سلام علیکم 1-باتوجه به اینکه منشأ ثواب و عقاب تکلیف است و چون کودکان مکلف به تکلیف شرعی نیستند بنابراین برای کودکان سکرات موت، عذاب قبر ،برزخ و قیامت به آن معنایی که برای مکلفین وجود دارد نیست.2-براساس بعض روایات اطفال ِ مؤمنین در برزخ آموزش می‏بینند و تکامل روحی پیدا کرده و در خدمت حضرت ابراهیم و ساره(ع) و یا حضرت فاطمه(س)می‏باشند وتربیت می‏یابند و به کمال می‏رسند. در نتیجه بعیدنیست که فاتحه وسایرخیرات سبب تسریع درتکامل و ارتقاء مراتب آنان گردد .قابل ذکراست که بنابرروایات آثارو فایده خیرات فقط برای اموات نیست  بلکه برای شخص  نیکوکار به مراتب سودمندتر می باشد.

درمعانی مختلفی مانند:جانب،مجلس،محضر،آستانه وپیشگاه بکارمی رودو همچنین لقب تعظیم و بزرگداشت است  . در خطاب کتبی وشفاهی در مقام ادب ، گوینده خود را با این کلمه چنان نشان میدهد که کوچکتر از مخاطب است  و در اثر کثرت استعمال معنی خواجه و بزرگ و آقا و سید و مهتر و بزرگوار بخود گرفته است.

بسمه تعالی اینکه سوال شده پیامبر امّی بوده اند به چه معناست جواب این است که امّی بودن حضرت به معنای این نیست که ایشان خواندن و نوشتن نمی دانستند بلکه به این معناست که حضرت تسلط کامل در انجام این امور داشتند یعنی خواندن و نوشتن می دانستند اما نه می نوشتند و نه می خواندند و دو مطلب این مو ضوع را تایید می کند یکی متن صریح قرآن و کلام خداوند متعال که می فرماید « وَمَا كُنتَ تَتْلُو مِن قَبْلِهِ مِن كِتَابٍ وَلَا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ إِذًاً لَّارْتَابَ الْمُبْطِلُونَ» و تو هيچ كتابى را پيش از اين نمى‏خواندى و با دست [راست] خود [كتابى] نمى‏نوشتى و گر نه باطل‏انديشان قطعاً به شك مى‏افتادند. و دیگر اینکه حضرت در لحظات آخر عمرشان زمانی که در بستر به سر می بردند دستور دادند که کاغذ وقلم بیاورید تا برای شما چیزی بنویسم. در اینکه مبدأ اشتقاق كلمه «امی» چیست؟ دانشمندان اسلامی، دیدگاه‌هایی ارائه داده‌اند كه سه دیدگاه را یادآور می‌شویم: 1. «امی» منسوب به «ام» به معنای مادر است. یعنی كسی كه از نظر خواندن و نوشتن به همان حالت مادرزادی خود باقی است. 2. «امی» منسوب به «امت» است، یعنی كسی كه به روش اكثریت مردم عادت دارد، زیرا اكثریت مردم خواندن و نوشتن را نمی‌دانستند، چنان كه كلمه «عامی» منسوب به «عامه» و به معنی كسی است كه به روش و عادت عامه مردم عمل می‌كند. 3. «امی» منسوب به «ام القری» یعنی مكه است، زیرا قرآن كریم مكه را «ام القری» نامیده است. نظر اول با توجه به قواعد ادبی صحیح‌تر، و مورد قبول اكثریت علمای اسلامی است. بنابراین، مقصود از امی بودن پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ این است كه آن حضرت، نزد كسی درس نخوانده و خواندن و نوشتن را از كسی نیاموخته بود. اگر چه واژه امی به معنای فرد درس نخوانده است، ولی درس نخواندن با بی‌سواد بودن ملازمه ندارد؛ زیرا هر چند، روش متعارف و معمول برای كسب دانش، درس خواندن است، ولی علم و دانش پیامبران الهی از طریق معمول به دست نیامده است. آنان كسب دانش كرده‌اند، ولی «معلم» آنان «خداوند» بوده است و در مكتب وحی عالی‌ترین معارف را آموخته‌اند. معارف بلند و احكام و قوانین جامع و كامل كه در قرآن كریم، و نیز فرموده‌ها و سیره آن حضرت ـ صلّی الله علیه و آله ـ متجلی است، بهترین گواه بر مقام والای علمی و دانش وسیع آن حضرت می‌باشد. بنابراین،‌ واژه «امی» نه به معنای بی‌سواد است، و نه نخواندن و ننوشتن برای پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ نقص می‌باشد. ابن خلدون در این‎باره سخن سنجیده‌ای دارد، می‌گوید: «پیغمبر امی بوده است، لیكن امی بودن برای او كمال بود، زیرا علم خویش را از عالم بالا فراگرفته بود؛ به خلاف ما كه امی بودن برای ما نقص است، زیرا مساوی با جاهل بودن ماست .»

اگر فرد یا افرادی پولی را به هر دلیلی از جمله شفای مریضی و یا به طور کلی برآورده شدن حاجتی برای صرف در مجالس اهل بیت علیهم السلام نذر کنند وفای به آن نه تنها بهترکه لازم است و البته بگذریم که هیچ نیازی به اندازۀ نیاز روحی دارای اهمیت نیست چرا که توجه به آن که در سایۀ انس با خدا و مقربان درگاه او و ترویج معارف والای آنان صورت می گیرد هم برکات دنیوی و هم اخروی را به دنبال دارد. وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ واگر مردم شهرها ايمان آورده و به تقوا گراييده بودند، قطعاً بركاتى از آسمان و زمين برايشان مى‏گشوديم (اعراف، 96) والبته می توان افراد را ترغیب کرد که مصارف مالی خود را علاوه بر صرف در این امور در قالب کمک به نیازمندان نیز جهت دهی کنند همان گونه که این نوع مصرف از ناحیۀ خیرین به وفور مشاهده می شود.

 رجعت؛ مفهوم،اهداف و گسترۀ آن رجعت در لغت به معنی بازگشت است و در فرهنگ دینی مقصود از آن عبارتست از بازگشت حجّتهای الهی و امامان معصوم علیهم السلام و گروهی از مومنان خالص و کفار و منافقان به عالم دنیا یعنی ایشان به امر خداوند بار دیگر زنده میشوند و به دنیا برمی گردند. در قرآن کریم میفرماید: و یوم نحشر من کل امۀ فوجاً ممن یکذب بایاتنا فهم یوزعون روزی که از هر امتی گروهی را بر میانگیزیم از آنها که آیات ما را تکذیب میکردند، پس آنها بازداشته میشوند. در یکی از آن روایات آمده که از امام صادق علیه السلام دربارة این آیه سؤال شد؛ آن حضرت فرمود: مردم در مورد آن چه میگویند؟ راوی گفت: آنها میگویند: این آیه دربارۀ قیامت است. امام صادق علیه السلام فرمود: آیا خداوند در روز قیامت گروهی را بر میانگیزد و گروه دیگر را رها میکند؟ اینگونه نیست این آیه دربارۀ رجعت است. اما آیه قیامت این آیه است که خداوند میفرماید: و حشرنا هم فلم نغادر منهم احداً یعنی: آنان را برانگیختیم هیچ کس از آنها را وانگذاشتیم. مرحوم طبرسی رحمه الله علیه در تفسیر مجمع البیان نوشته است که براساس روایات بسیار از اهل بیت علیه السلام این آیه مربوطه به گروهی از شیعیان حضرت مهدی علیه السلام و نیز عدهای از دشمنان آن حضرت است که در دوران ظهور او به دنیا باز میگردند برخی از اهداف رجعت: 1- امام باقر علیه السلام در ضمن روایتی می فرمایند: مؤمنان برمی گردند تا عزیز شوند و چشمان آنان روشن گردد و تبهکاران برمی گردند تا خداوند آنها را خوار کند. 2- مرحوم سید مرتضی (متوفی436 ق) می گوید: همانا خداوند هنگام ظهور حضرت مهدی علیه السلام گروهی از شیعیان آن حضرت را که قبلاً از دنیا رفته اند برمی گرداند تا به ثواب یاری آن حضرت نائل شوند. رجعت از عقاید مسلم شیعه است که پشتوانه آن دهها آیه قرآن و صدها روایت از پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام است. علامۀ مجلسی رحمه الله علیه میفرماید: اگر احادیث رجعت متواتر نباشد دیگر در هیچ موردی نمیتوان ادعای تواتر کرد. در زیارت جامعه کبیره آمده است: مؤمن بایاتکم، مصدق برجعتکم،منتظر لامرکم بازگشت شما را به این دنیا باور دارم و رجعت شما را تصدیق میکنم و امر شما را انتظار میکشم. گروه پیامبران علیهم السلام، امامان معصوم علیهم السلام، مؤمنان خالص و نیز كفار خالص، جزء كسانی اند كه در زمان رجعت، به این دنیا باز میگردند. امام صادق علیه السلام میفرماید:همانا دانیال و یونس علیهما السلام هر دو در زمان رجعت امیرالمؤمنین علیه السلام به دنیا باز میگردند و اقرار به رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله مینمایند و همراه آنان هفتاد نفر برانگیخته میشوند. امام صادق علیه السلام میفرماید: اول من یرجع الی الدنیا الحسین بن علی ؛ اولین كسی كه به دنیا باز میگردد حسین بن علی علیه السلام است. امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَیوْمَ یقُومُ الْأَشْهَادُ حضرت فرمود: به خدا سوگند این آیه در زمان رجعت عملی خواهند شد آیا نمیدانید كه پیامبران علیهم السلام در دنیا یاری نشدند و كشته شدند و نیز ائمه علیهم السلام كشته شدند اما این یاری و پیروزی در رجعت تحقق خواهند یافت.

 عبادتهای طولانی از جمله هزار رکعت نماز أمیرالمؤمنین علیه السّلام در یک شب که در روایات آمده است چگونه قابل توجیه است ؟ آیا امکان دارد ؟ پاسخ علامه امینی به ابن تیمیه ابن تیمیّه٬ از جمله علمای سنی است که در آثار خود نسبت به فضایل اهلبیت (علیهم السلام) به دیده منفی نکاه میکند و نام او برای اهل تحقیق نامی آشناست. این شخص در جایی٬ به هزار رکعت نماز گزاردن امیرالمؤمنین (علیه السلام) در هر شب٬ اشکال وارد کرده است! از جمله اینکه: 1. این که انسان شب تا صبح مشغول نماز شود مکروه است و فضیلت حساب نمی شود چون حضرت رسول (صلی الله علیه و آله وسلم) هر شب بیش از ۱۳ رکعت نماز نمی خواند و تمام شب را بیدار نمی ماند. پس مداومت به شب زنده داری نه تنها مستحب نمی باشد بلکه مکروه است. ۲. خواندن هزار رکعت نماز در هر شب و روز خارج از قدرت بشری است. و در آخر می گوید: (( شب زنده داری و تهجد و قرائت کل قرآن در یک رکعت نماز ثابت شده است و عثمان این کار را انجام می داد. پس شب زنده داری و تلاوت قرآن عثمان از دیگران (یعنی امیرالمؤمنین) آشکار تر است! …)) عالم پر افتخار شیعه مرحوم علامه امینی (رحمة الله علیه) در کتاب الغدیر (جلد پنجم) جواب مناسبی به این مخالفت داده است : اولآ «مکروه» دانستن این عمل با سنت نبوی در تناقض است : اینکه ایشان گفته اند حضرت رسول هر شب بیش از ۱۳ رکعت نماز نمی خوانده٬ مخالف احادیث و تاریخ است و ایشان در محکمه تاریخ رو سیاه است. روایاتی در کتب شیعه و سنی نقل شده که دلالت بر کثرت عبادت حضرت رسول (ص) در شبها دارد. از جمله در مصباح الشریعة و صحیح مسلم آورده شده که رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم ) آنقدر نماز می خواندند که پاهای مبارکشان از کثرت ایستادن ورم می کرد (…یُصلی حتی یتوّرم قدماه…). امام صادق (علیه السلام ) می فرمایند که ایشان اینکار را برای عبرت امت در عبادات انجام می دادند. در باب کثیر العباده بودن پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم ) مطالب عجیبی نقل شده است. از جمله اینکه حضرت در دهه آخر ماه مبارک رمضان دستور می دادند که رختخوابشان جمع شود . باید در اینجا از ابن تیمیه سؤال کرد که چگونه است که این عمل در کتب اهل سنت جزو فضائل بزرگان آنان بشمار آمده است؟ مثلا در مورد ابوالحسن اشعری می نویسند که بیست سال نماز صبح را با وضوی نماز عشاء می خوانده است (طبقات الاخیار٬ ج٬۲ ص۱۷۲) و در مورد دیگر می نویسند که چهل سال نماز صبح را با وضوی نماز عشاء می خوانده ولی به امیرالمؤمنین (ع) که می رسند این عمل فضیلت حساب نمی شود و یک عمل مکروه تلقی می شود!! نکته دیگری که در پاسخ ابن تیمیه باید متذکر شد این است که طبق عقیده اهل تسنن٬ «سنت» تنها با فعل شخص رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم ) «سنت» نیست بلکه رفتار هر فردی از مسلمین می تواند سنت قرار بگیرد چنانکه عمر بن خطاب «نماز تراویح» را سنت قرار داد و طبق تصریح علمای سنی او نخستین کسی بود که بجا آوردن نمازهای مستحبی را با جماعت در ماه رمضان بدعت کرد و این سنت امروزه مورد پیروی اهل تسنن می باشد. مگر خود اهل سنت از پیامبر (ص) نقل نمی کنند که فرمود: «بر شما باد عمل کردن به سنت من و سنت خلفای راشدین»؟ اگر چنین حدیثی از پیامبر (ص) رسیده باشد پس چرا ابن تیمیه و هم کیشان او آنرا اختصاص می دهند به خلفای راشدین منهای علی بن ابیطالب (ع) …؟؟! اما جواب اینکه این عمل مقدور نمی باشد: علامه امینی (رحمة الله علیه) در کتاب الغدیر می فرمایند: «ما هم اکنون از یارانمان کسانی را می شناسیم که گاهی در شب و گاهی در شبانه روز در کمتر از هفت ساعت٬ هزار رکعت نماز می خوانند. بنا براین بجا آوردن هزار رکعت در شبانه روز هیچگاه تمام وقت را اشغال نمی کند و مخالف سنت پیامبر (ص) هم نمی باشد.» قابل ذکر است که خود مرحوم علامه مکرر این عمل را انجام داده بود و در یک شب هزار رکعت نماز را در کنار قبر امام رضا (علیه السلام) بجا آورده بود. همچنین یکی از علمای سنی بنام محمد عبد الحی حنفی٬ برای رفع پندارهای مغرضانه ابن تیمیه کتابی نوشته و نام آنرا اقامة الحجة علی ان الاکثار فی التعبد لیس ببدعة (اقامه دلیل بر اینکه زیادی عبادت بدعت بشمار نمی آید) گذاشته است و در آن نام عده ای از صحابه و تابعین را که کوشش فراوان در بندگی خدا داشته اند ذکر می کند. این عالم سنی در فرازی از کتابش در جواب ابن تیمیه می گوید: «اما اینکه گفته چنین کاری مقدور نمی باشد منشأ آن کسالت روحی او از انجام عبادت زیاد است و کسانی که در تمام عمرشان نشاط انجام چنین عبادتی را نداشته و از رفتار پسندیده و عادت خدایی پارسایان بی بهره اند می پندارند که چنین کاری مقدور نیست ولی کسانی که شیرینی اطاعت و بندگی خدا را چشیداه ند این گونه اعمال برای آنها جزو امور عادی است.» نکته قابل توجه اینکه ابن تیمیه این عمل را برای امیرالمؤمنین (علیه السلام) غیر مقدور می داند و خودش برای عثمان نقل می کند که در هر شب یک ختم قرآن می نمود و سایر علمای سنی برای ابو حنیفه می نویسند که در هر شبانه روز ماه رمضان دو ختم قرآن می نمود و برای برخی در هر شب تا چهار ختم قرآن ذکر می کنند. چگونه اینها در برابر چشم ابن تیمیه بوده و کوچکترین اعتراضی نداشته و آنهارا شایسته نقل در کتابهایش دانسته ولی به مجاهده امیرالمؤمنین (علیه السلام) در عبادت خدا ایراد وارد می کند؟ خوش بود گر محک تجربه آید به میان تا سیه روی شود هر که در او غش باشد و اینجا این بیت حافظ به یادمان می آید که : ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه توست عرض خود می بری و زحمت ما میداری والسلام

آیا معصومین(علیهم السلام) نیازمند درود وسلام های ما می باشند ؟ گفته اند كه فایده صلوات بر آن حضرت(صلى الله علیه وآله) براى فرستنده است كه بر اثر این عمل پاداش مى یابد، زیرا خداى تعالى درجه و مقامى به آن بزرگوار داده و نعمت هایى به او بخشیده كه درود و دعا بر آن چیزى نمى افزاید، البته عده اى گفته اند فایده آن درخواست، بالا بردن درجه و افزوده شدن پاداش آن حضرت(صلى الله علیه وآله) هم هست، زیرا نعمت هاى خدا را اندازه نیست، و بر این گفتار اخبار رسیده از معصومین(علیهم السلام) است كه دلالت به مطلب دارد . معنای صلوات صلوات در لغت به معنی «دعاست» و نماز را به جهت این که شامل دعا می‌شود «صلاة» می‌گویند. اما صلوات در میان عرف مردم شامل دو چیز می‌شود: صلوات معنای اول: سلام و درود بی‌کران خداوند و فرشتگان و کسانی که ایمان به رسول خدا آوردند، به جهت عظمت، مقام و منزلت آن حضرت صلوات بر محمد (صلی الله علیه و آله) و آلش می‌فرستند . معنای دوم: صلوات به معنای نماز است . عده‌ای هم صلوات پروردگار عالم را به پنج معنی تقسیم می‌کنند . 1- به معنای رحمت 2- به معنای مغفرت 3- به معنای شفاء 4- به معنای تزکیه 5- به معنای کرامت فرستادن صلوات به ین معنا است كه از خدا درخواست می‏كنیم تا رحمت خاصی كه «صلوات» نامیده شده و ما نمی‏دانیم حقیقت آن چیست، برای پیغمبر مقرر بفرماید. بزرگان دین گفته‏اند صلوات از خدای متعال «رحمت»، از ملائكه «تزكیه» و از مؤمنین «دعا» است. وقتی دعا می‏كنیم، از خداوند می‌خواهیم تا آن رحمت را خدا بر پیغمبر نازل كند معنای حروف صلوات از دیدگاه علمای دین بعضی از علمای دین حروف صلوات را به معنای خاصی به کار برده‌اند که عبارت‌اند از: «صاد» در صلوات از «صمد» است که از اسماء خداوند است . «لام» در صلوات از «لطیف» است که از اسماء خداوند است . «واو» در صلوات از «واحد» است که از اسماء خداوند است . «هاء» در صلوات از «هادی» است که از اسماء خداوند عالم است. فضایل صلوات در روایات رسول اكرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «هر کس صد بار بر محمد و آل محمد (صلی الله علیه و آله) صلوات بفرستد، خداوند صد حاجت او را برآورده می‌سازد.» حضرت علی (علیه السلام) می‌فرماید:«هیچ دعایی به آسمان نمی‌رسد ، مگر این که دعا کننده بر محمد و آل او صلوات بفرستد.» صلوات بر اهل بیت(علیهم السلام) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، فِی كُلِّ وَقْتٍ وَ كُلِّ أَوَانٍ وَ عَلَی كُلِّ حَالٍ عَدَدَ مَا صَلَّیْتَ عَلَی مَنْ صَلَّیْتَ عَلَیْهِ، وَ أَضْعَافَ ذَلِكَ كُلِّهِ بِالْأَضْعَافِ الَّتِی لا یُحْصِیهَا غَیْرُكَ، إِنَّكَ فَعَّالٌ لِمَا تُرِیدُ. (دعای 44 صحیفه سجادیه ) فرستادن صلوات به این معنا است كه از خدا درخواست می‏كنیم تا رحمت خاصی كه «صلوات» نامیده شده و ما نمیی‏دانیم حقیقت آن چیسترا برای پیغمبر مقرر بفرماید. بزرگان دین گفته‏اند : صلوات از خدای متعال «رحمت»، از ملائكه «تزكیه» و از مؤمنین «دعا» است. خداوند متعال می‏فرماید: « إِنَّ اللّهَ وَ مَلائِكَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ ؛هم خدا و هم فرشتگان بر پیغمبر اكرم صلوات می‏فرستند» انواع رحمت رحمت انواع گوناگونی دارد؛ اما هر رحمتی «صلاة» نیست. «صلاة» تحیّت است، رحمتی است همراه با احترام. رحمت شامل موجودات غیرانسانی و غیر ذی‏شعور نیز می‏شود . همه چیز مشمول رحمت خداست؛ حیوانات نیز مشمول رحمت‏های دیگری هستند، رحمت‏هایی كه درك می‏كنند؛ اما هیچ كدام اینها «صلاة» نیست. دعا و توسل و زیارت سلام ویژه ، چه سلامی است؟ «صلاة» به عنوان تشبیه، یك سلام ویژه‏ است. انسان وقتی به كسی سلام کند، به او احترام می‌گذارد. ادای احترام یك امر اعتباری است. در هر طایفه و قومی، مردم برای خود یك نوع ادای احترام دارند. بعضی كلاه خود را برمی‌دارند یا بعضی دست به سینه می‏گذارند ، یا به شكل دیگر. در زبانهای مختلف الفاظ مختلفی نیز بكار می‏برند. اصل کلمه سلام به معنی سلامتی و امنیت است؛ این که می‌گوییم سلام بر شما، یعنی من به شما امنیت می‏دهم. بر همین اساس سلام را رحمت خاصی به شمار می‌آورند اما چون به عنوان ادای احترام گفته می‏شود، تحیت نیز به شمار می‌رود. چه کسانی لایق احترام خداوند می باشند ؟ خداوند متعال می‏فرماید: « إِنَّ اللّهَ وَ مَلائِكَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ ؛هم خدا و هم فرشتگان بر پیغمبر اكرم صلوات می‏فرستند.»( احزاب / 56) البته خدا در جای دیگر نیز فرموده بر مؤمنین نیز صلوات می‌‏فرستیم؛ یعنی مؤمنینی هستند كه لایق احترام خداوند هستند. خدا رحمتی كه توأم با احترام هست بر آن‏ها نازل می‏كند ، بعد می‏فرماید: « یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً؛ شما بر پیغمبر هم صلوات بفرستید و هم سلام. » فایده فرستادن صلوات برای ما و معصومین علیهم السلام چیست؟ درخواست رحمت چه جایگاهی و چه فایده‏ای برای ما دارد؟ چرا به ما دستور داده شده تا صلوات بفرستیم؟ مگر پیامبر خدا، فاقد رحمت الهی است که ما باید برایشان از خداوند رحمت را طلب کنیم؟ گفته اند كه فایده صلوات بر آن حضرت(صلى الله علیه وآله) براى فرستنده است كه بر اثر این عمل پاداش مى یابد، زیرا خداى تعالى درجه و مقامى به آن بزرگوار داده و نعمت هایى به او بخشیده كه درود و دعا بر آن چیزى نمى افزاید، البته عده اى گفته اند فایده آن درخواست، بالا بردن درجه و افزوده شدن پاداش آن حضرت(صلى الله علیه وآله) هم هست، زیرا نعمت هاى خدا را اندازه نیست، و بر این گفتار اخبار رسیده از معصومین(علیهم السلام) است كه دلالت به مطلب دارد.( ترجمه المراقبات، ص 244) با توجه به اعتقاد ما شیعیان و بر اساس رویات گوناگونی که ما به آن معتقدیم وجود مقدس پیغمبر اكرم و ائمه اطهار صلوات الله علیهم اجمعین و فاطمه زهرا سلام الله علیها واسطه‌ی نزول فیض برای مخلوقات هستند. به ویژه تعبیراتی كه در زیارت جامعه كبیره است ، البته منحصر به جامعه كبیره نیست . در زیارتهای دیگر نیز هم‌چون در زیارت آل یاسین، مخصوصاً آل یاسین كبیر، مضامینی شبیه این مطلب و یا شاید فاخرتر از آن نیز یافت ‏شود؛ « فَمَا شَیْءٌ مِنَّا إِلَّا وَ أَنْتُمْ لَهُ السَّبَبُ وَ إِلَیْهِ السَّبِیل ؛چیزی و خیری از ما بوجود نمی‏آید، مگر اینكه سبب آن شما هستید.» (بحارالأنوار، ج 99، ص 92، باب 7، «زیارة الإمام المستتر عن الأبصار») در زیارت جامعه كبیره این موضوع فراوان ذکر شده است : بِكُمْ یُمْسِكُ السَّمَاءَ أَنْ تَقَعَ عَلَی الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ : به واسطه شما (اهل بیت‌(علیهم السلام)) است که خدای متعال آسمان را نگه می‏دارد تا روی زمین سقوط نكند . بِكُمْ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ؛ بِكُمْ یُنَفِّسُ الْهَمَّ وَ یَكْشِفُ الضُّر؛ غصه‏ها را به واسطه شما اهل بیت(علیهم السلام) برطرف می‌‏كند، دعاها را به واسطه شما مستجاب می‏كند. گفته اند كه فایده صلوات بر آن حضرت(صلى الله علیه وآله) براى فرستنده است كه بر اثر این عمل پاداش مى یابد، زیرا خداى تعالى درجه و مقامى به آن بزرگوار داده و نعمت هایى به او بخشیده كه درود و دعا بر آن چیزى نمى افزاید، البته عده اى گفته اند فایده آن درخواست، بالا بردن درجه و افزوده شدن پاداش آن حضرت(صلى الله علیه وآله) هم هست، زیرا نعمت هاى خدا را اندازه نیست، و بر این گفتار اخبار رسیده از معصومین(علیهم السلام) است كه دلالت به مطلب دارد در بعضی روایات تعبیرات بیشتر و آشکار‌تری وجود دارد در اینكه اهل بیت(علیهم السلام) تنها برای زمان خود و مابعد خود نیستند؛ بلکه پیش از حیات مادی نیز آن‌ها وساطت داشته‌اند. دراین‌باره در زیارت جامعه آمده است: خَلَقَكُمُ اللَّهُ أَنْوَاراً فَجَعَلَكُمْ بِعَرْشِهِ مُحْدِقِینَ حَتَّی مَنَّ عَلَیْنَا بِكُمْ ؛ در ادامه ین زیارت می‌فرماید: وَ جَعَلَ صَلَوَاتِنَا عَلَیْكُمْ وَ مَا خَصَّنَا بِهِ مِنْ وَلَایَتِكُمْ طِیباً لِخَلْقِنَا وَ طَهَارَةً لِأَنْفُسِنَا وَ تَزْكِیَةً لَنَا وَ كَفَّارَةً لِذُنُوبِنَا. شکر عملی نعمت! شکر، بهره برداری درست از نعمت ها بنابراین ؛ اولاً : قدردانى و سپاسگزارى از حضرت پیامبر(صلى الله علیه وآله) امر عقلایى است كه او واسطه فیض و اسوه و مربى و راهنماى ماست و از طرفى بهترین مخلوق خداوند و عصاره خلقت. ثانیاً : او و خاندانش راه و صراط اقوم براى نیل به سوى خداوند كه حتى نماز بدون ذكر صلوات بر آنان قبول نیست . ثالثاً : به دلیل نیاز بشر به كمال و ضعف مفرط او وفور نعمت هاى خداوند بر او عقل حكم مى كند، شكر منعم و سپاسگزارى از او در گفتار و عمل، لذا خداوند فرمود من و ملائكه درود مى فرستیم بر محمد(صلى الله علیه وآله) اى مؤمنین شما نیز چنین كنید لذا از این جهت هم واجب و لازم است، اگر چه بیان شد كه نفس صلوات برا فرستنده است و خود راهى و صراطى براى هدایت و به كمال رسیدن بشر است. منبع:سایت حوزه

الف . اولین شب جمعه از ماه عظیم رجب را لیله الرغائب گویند كه شبى با ارزش و با عظمت است و از دو جهت داراى اهمیت است: 1. از این جهت كه اصولّا شب جمعه، خود داراى ویژگى و ارزش خاصى است و اعمال عبادى فراوانى در آن وارد شده و زمان عبادت و مناجات و عرض حاجات با قاضى الحاجات است 2. ماه رجب اولین ماه از ماه هاى حرام (ماه هاى حرام عبارتند از: رجب، ذى القعده، ذى الحجه، محرم) و ماه خدا و هنگام عبادت و دعا و استغفار است و رحمت الهى در این ماه در حال ریزش و نزول است به همین جهت این ماه را رجب الاصب گویند، چون صب به معناى ریختن است. پس لیله الرغائب شرافت و ارزش شب جمعه و ماه رجب هر دو را در خود جمع نموده پس ارزشى دو چندان دارد. كلمة رغائب جمع رغیبه به معناى چیزى كه مورد رغبت و میل است و نیز به معناى عطا و بخشش فراوان مى باشند. بنابر بر معناى اول لیله الرغائب یعنى شبى كه میل و توجه به عبادت و بندگى در آن فراوان است و بندگان خوب و شایسته خداوند در این شب تمایل زیادى به رفتن به در خانه خداوند و ارتباط و انس با معبود خویش دارند. بنابر معناى دوم لیله الرغائب یعنى شبى كه در آن عطاء و بخشش خداوند فراوان است و بندگان مخلص خداوند با رو آوردن به بارگاه قدس ربوبى و خاكسارى در برابر عظمت حق، شایسته دریافت انعام وعطاوبخشش بى كرانه حق مى گردند. ب .در صحرای محشر بیرقی افراشته می شود و همه مردم از اولین و آخرین زیر لواء آن قرار می گیرند، بااینکه وادی بسیار وسیع است، اما جای سوزن انداختن نیست و مردم مانند تیر در ترکش به سختی در کنار هم قرار گرفته اند (1)، همه سر در گریبان حسرت فروبرده اند و عرق شرم از سر و رویشان می‏چکد و البته زمین نیز همچنان بی‏قرار حادثه‏ای در شرف وقوع است(2)، گنهکاران و فریب خوردگان قرار ندارند و اهمال کاران و غفلت زدگان چون گنگ خواب دیده حیرت زده اند... جملگی در انتظار موعد رسیدگی به نامه اعمال تک تک بندگان هستند که ناگهان منادی ندا سر می دهد که «أین‏ الرجبیون»، اهل ماه رجب کجایید؟ جمعی بر می‏خیزند که چهره‏شان چون قرص تمام ماه درخشان است، صفوف پریشان و متحیر اهل محشر را می شکافند و در پیشگاه حقیقت هستی و مالک این روز می ایستند. منادی، ندا سر می‏دهد که بهشت بر شما گوارا باد و ایشان با آرامشی رشک برانگیز به سمت مامن الهی حرکت می نمایند که زمزمه ای برمی خیزد که: "اینها چه کسانی بودند که چنین با احترام و آسان از صراط گذشتند؟" یکی از همان سیرتان پاسخ می گوید که: ما رجبیون هستیم، زنان و مردانی که وقتی ماه رجب با تمام رحمتش بر ما سایه افکند با روی گشاده به استقبالش رفتیم، روزهایی از آن را روزه گرفتیم و شبهایش را به عبادت صاحبش گذراندیم(3). از همین روست که در این روز که نه ثروت های اندوخته‏تان در دنیا و نه فرزنددان برومندتان به کارتان نمی آیند (4) نجاتمان بخشید و مقام شفاعتمان داد(5)، ما در ماه او که همان ماه رجب است از بذل مال دریغ نورزیم، تا برای آخرت خویش توشه‏ای فرستاده باشیم و خداوند بخشاینده به پاس این عمل‏ها مقامی مرحمت فرمود، که نه چشمی دیده و نه گوشی شنیده است(6) ... ... دروازه‏های مهر و مهربانی باز شده است و سفیر مهربانی حضرت حق بشارت می دهد که :"ای مردم، خدا همراه با برکت و رحمت و مغفرت رو به سوی شما آورده و درهای رحمت در این ماه گشوده است"، پس کسانی که پس از گشایش، در آن را می بندند چه عذری دارند؟ ای دوست بدان که :«رجب» نام نهری است در بهشت که از شیر سفید تر است و از عسل شیرین تر. پس هر کس روزی از ماه رجب را روزه بگیرد، از آن نهر سیراب خواهد شد . به فرموده نبی: « ماه رجب ، ماه خداست در غایت حرمت و فضیلت. اگر کسی روزی از این ماه را روزه بگیرد خدای را خشنود و شعله غضب الهی را خاموش نموده است و دری از درهای جهنم به روی او بسته می شود . ماه رجب ماه استغفار امت من است . رجب را اصّب نیز نامیده اند زیرا که در این ماه ، رحمت خدا بر امت من ریزش می یابد .» 1- بحارالانوار، ج 7، ص 111 2- نهج‏البلاغه، خطبه 102 3- ثمرات الحیاط، ص 451، پیامبر اکرم (ص) 4- قرآن کریم، شعرا؛ آیه 88 5- ثمرات الحیات، ص 252 6- بحارالانوار، ج20