بسم الله الرّحمن الرّحیم

اول رجب

ولادت امام باقر علیه السّلام :

حضرت امام محمّد باقر "علیه السّلام" بنابر نقلی در روز جمعه اول ماه رجب سال 57 هجری در مدینه منوّره به دنیا آمدند . ولادت  آن حضرت در روزهای سوم و ششم صفر و پنجم و بیست و دوم رجب هم نقل شده است . آن حضرت در سن 57 سالگی از دنیا رفتند ، 4 سال از عمر مبارکشان در زمان حیات جدّ بزرگوارشان امام حسین "علیه السّلام" و 39 سال با پدرگرامیشان امام سجّاد "علیه السّلام" بودند و مدّت امامتشان را 18 سال ذکر کرده اند .

نام مبارک آن حضرت محمّد ، کنیه شان "أبوجعفر" و القاب آن حضرت "باقرالعلوم ، شاکر و هادی " می باشد و مشهورترین آنها "باقر" است و این لقب را پیامبر أکرم "صلّی الله علیه و آله و سلم" به آن حضرت دادند ، چنانکه در روایتی از جابر بن عبدالله انصاری چنین آمده که می گوید : روزی رسول خدا "صلّی الله علیه و آله " به من فرمودند : ای جابر ! امید است که تو در دنیا بمانی تا اینکه ملاقات کنی فرزندی از من که از اولاد حسین "علیه السّلام" خواهد بود ، نامش محمّد است ، " یَبْقَرُ عِلْمَ الدِّینِ بَقْراً ". می شکافد علم دین را شکافتنی ، پس هرگاه او را ملاقات کردی سلام مرا به او برسان .

إبن جوزی در کتاب تذکره می نویسد : آن حضرت را باقر نامیدند به جهت کثرت سجود آن حضرت . " بَقَرَ السُّجُودَ جِبْهَتَهُ أی فَتَحَهَا وَ شَقَّهَا " یعنی سجده زیادی ، پیشانی آن حضرت را گشاده کرده بود . پدر بزرگوارشان حضرت امام زین العابدین علی بن الحسین "علیه السّلام" و مادر آن جناب أمّ عبدالله دختر امام حسن مجتبی "علیه السّلام" است . امام باقر "علیه السّلام" اولین علوی است که هم از طرف پدر و هم از طرف مادر نسب شریفش به رسول خدا "صلّی الله علیه و آله و سلم" و أمیر المؤمنین و حضرت زهرا "علیهماالسّلام" می رسد و به همین جهت به آن حضرت "إِبْنُ الخِیَرَتَیْنِ وَ عَلَوِیُّ بَیْنَ عَلَوِیَّیْنِ" گفته شده است .

در کتاب مناقب ابن شهر آشوب از امام صادق "علیه السّلام" روایت می کند که آن حضرت در باره جدّه اش أمّ عبدالله فرمودند : او از زنهای با ایمان و پرهیزکار و نیکوکار بود . و در روایت دیگری ( که در کتاب دعوات راوندی است ) فرمودند : " کانَتْ صِدِّیِقهٌ لَمْ تُدْرَکْ فِی آلِ الحَسَنِ مِثْلُهَا " جدّه ام صدّیقه بود و در میان فرزندان امام حسن "علیه السّلام" زنی به درجه و مرتبه او نرسید .

مرحوم محدّث قمی (ره) در منتهی الآمال آورده : آنچه از اخبار و آثار در علوم دین و تفسیر قرآن و فنون آداب و احکام از آن حضرت روایت شده زیاده از آنست که در حوصله عقل بگنجد . وی از شیخ کشّی در کتاب رجال از محمّد بن مسلم روایت می کند که گفت : در هر مشکلی که برایم پیش می آمد به امام باقر "علیه السّلام" رجوع و از آن حضرت سؤال می کردم تا آنکه سی هزار حدیث از آن حضرت پرسیدم و از حضرت صادق "علیه السّلام" شانزده هزار حدیث .

و از فرمایشات آن حضرت است روایتی که مرحوم مجلسی (ره) در بحار الأنوار نقل کرده است . آن حضرت می فرمایند : " أرْبَعٌ مِنْ کُنوز البِرِّ، کِتْمانُ الحَاجَهِ وَ کِتْمانُ الصَّدَقهِ وَ کِتْمانُ الوَجَعِ و کِتْمانُ المُصِیبَهِ " . چهار چیز است که از گنجهای برّ و نیکویی است : کتمان حاجت ، کتمان صدقه ، کتمان درد و کتمان مصیبت . به مناسبت ذکر این حدیث حکایتی را از کتاب مجموعه ورّام نقل می کنیم که ذکرش خالی از لطف نیست . در کتاب مجموعی ورّام از شخصی به نام أحنف نقل می کند که وی می گوید : شکایت کردم به عمویم صعصعه درد و مریضی خود را که در دل داشتم و به کسی نگفته بودم . او مرا سرزنش کرد و گفت : ای فرزند برادر! هر گاه مصیبتی بر تو وارد شد ، آن را به احدی مگو و شکایت مکن به کسی مانند خودت . زیرا آن کسی که به او شکایت می کنی یا دوست توست که در این صورت ناراحت و نگران تو می شود و یا دشمن توست ، پس خوشحال می شود . همچنین دردت را شکایت مکن به مخلوقی که مثل توست و قدرت ندارد مثل آن را از خودش دور کند ، چه رسد به اینکه بخواهد درد دیگری را رفع کند . ولکن دردت را عرضه کن به کسی که تو را به آن مبتلا کرده است و او قدرت دارد که آن را از تو برطرف کند و فرجی بر تو کرامت فرماید . ای فرزند برادر! یکی از این دو چشم من چهل سال است که بینایی آن از بین رفته است و با آن جایی را نمی بینم و در این مدّت مدید نه به زوجه خود و نه به احدی از اهل بیت خود خبر داده ام .

منبع : maktabosadegh.com